10 soruda e-Fatura uygulaması

Nesnelerin insanlara özgü özellikler kazandığı dijital çağda, gelişmelerden muhasebe de payını alıyor ve hızla dijitalleşiyor. İlk defa 5 Mart 2010 tarihinde 397 Sıra No.lu VUK tebliğiyle uygulamaya konulan e-Fatura uygulaması, birçok mükellef için zorunlu tutuluyor. Bu yazımızda en çok merak edilen soru ve yanıtlarıyla e-Fatura’ya dair ayrıntılara değiniyoruz.

1. e-Fatura nedir?

Türkiye’nin dijital dönüşüm vizyonunun bir parçası olan e-Fatura, elektronik ortamda oluşturulan faturayı ifade ediyor. Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından belirlenen standartlarda düzenlenen e-Fatura, kâğıt fatura ile aynı hukuki niteliği taşıyor. Ancak itiraz süresi, iptal ya da iade süreci kâğıt faturadan farklılık gösteriyor. e-Fatura, iki tarafın da e-Fatura uygulaması kullanıcısı olması durumunda kesiliyor. Alıcı ve satıcıya Gelir İdaresi Başkanlığı’nın sunucuları üzerinden iletiliyor.

2. e-Fatura’ya geçmek zorunlu mu?

GİB’in yayımladığı Genel Tebliğ ile e-dönüşüm uygulamalarının kapsamı genişletildi. e-Fatura zorunluluğu olan mükellefler şunlar:

• 2020 veya müteakip hesap dönemleri brüt satış hasılatı 5 Milyon TL ve üzeri olan mükellefler (1 Temmuz 2021)
• 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu’na ekli 1 ve 3 numaralı listedeki ürünleri üreten şirket sahipleri, internet reklamcılığı hizmet aracıları, internet ortamında ilan yayınlayan firmalar (1 Temmuz 2021 tarihine kadar) Belirtilen tarihten sonra faaliyete başlayanlar ilk 3 ay içinde sisteme geçmekle yükümlü tutuluyor.
• Sosyal Güvenlik Kurumu ile sözleşme imzalayan sağlık hizmeti sunucuları ile medikal malzeme ve ilaç/etken madde temin eden tüm mükellefler (1 Temmuz 2021 tarihi itibarıyla) Belirtilen tarihten sonra Sosyal Güvenlik Kurumu ile sözleşme imzalayanların kuruma fatura düzenlemeye başlamadan önce e-Fatura uygulamasına geçiş yapması gerekiyor.

3. e-Fatura zorunluluk kapsamında olmayanlar e-Fatura’ya geçebilir mi?

e-Fatura geçici bir süreliğine belirli işletmelere zorunlu tutuluyor. Bununla birlikte, mükellefler gönüllü olarak da e-Fatura uygulaması kullanabiliyor. Zamanla tüm kuruluşlar için zorunlu hale gelecek sistem birçok avantaj sağlıyor. Bu nedenle zorunluluk kapsamının dışında kalan işletmeler de e-Fatura sistemine geçmeyi tercih ediyor. Öyle ki e-Fatura başta olmak üzere tüm e-Dönüşüm uygulamaları dijital dönüşümde ilk adımı ifade ediyor. İsteğe bağlı olarak e-Fatura uygulaması kullanan mükellefler herhangi bir yaptırım olmadan sistemden çıkabiliyor.

4. e-Fatura kaç yıl saklanır?

e-Fatura sistemine geçen mükelleflerin gönderdikleri e-faturaları 10 yıl süreyle saklama zorunluluğu bulunuyor.

5. e-Fatura’da bulunması gereken zorunlu bilgiler nelerdir?

e-Fatura’da şu bilgilerin mutlaka bulunması gerekiyor:

• Düzenlenme tarihi ve belge numarası
• Düzenleyenin adı/soyadı, varsa ticaret unvanı, iş adresi, bağlı olduğu vergi dairesi ve vergi kimlik numarası
• Müşterinin adı soyadı, ticaret unvanı, varsa vergi dairesi ve vergi kimlik numarası
• Malın veya işin türü, miktarı, fiyatı ve tutarı, vergi türü, oranı ve tutarı
• Satılan malların teslim tarihi ve irsaliye numarası
• Karekod veya barkod (Başkanlık tarafından yapılan duyuruda belirtilecek tarih itibarıyla)

6. e-Fatura ile e-Arşiv arasındaki fark nedir?

İki taraf da e-Fatura kullanıyorsa e-Fatura, Gelir İdaresi Başkanlığı sunucuları üzerinden iletiliyor. e-Fatura kullanmayan vergi mükellefi tüzel ya da gerçek kişiler ile e-Fatura kullanıcıları arasındaki alışverişte e-Arşiv Fatura kullanılıyor. Gerektiği zaman A4 kağıda basılarak kağıt olarak da iletilebiliyor.

7. e-Fatura’ya geçmeme cezası 2021 yılı için nedir?

e-Fatura zorunluluk kapsamında olup da aşağıdaki durumlar oluştuğunda usulsüzlük cezası veriliyor:

• e-Fatura’nın alınmaması veya verilmemesi
• Gerçek meblağdan farklı meblağlar ile düzenlenmiş olması
• Aslı ile örneğinde farklı tutarlara yer verilmiş olması
• Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen zorunlu haller hariç kağıt formda fatura düzenlenmesi

29.12.2020 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Genel Tebliğ ile 2021 yılında uygulanacak ceza tutarları yüzde 9,11 değerleme oranında artırıldı. Buna göre 2021 yılında, yukarıda belirttiğimiz hallerde 380 TL özel usulsüzlük cezası uygulanıyor. Tebliğ kapsamında her bir belge türüne ilişkin olarak bir tespit için toplam ceza 19 bin TL’yi, bir takvim yılı içinde kesilecek toplam ceza ise 190 bin TL’yi geçemiyor.

8. e-Fatura’ya geçiş süreci nasıl?

e-Fatura sistemine geçiş yapmak için gerçek kişilerin e-İmza alması; tüzel kişilerin ise Kamu Sertifikasyon Merkezi’nden mali mühür temin etmesi gerekiyor. Mali Mühür temin eden mükellefler  https://portal.efatura.gov.tr/efaturabasvuru/ adresinden e-Fatura başvurusu yapabiliyor.

9.Temel e-Fatura ile ticari e-Fatura arasındaki fark nedir?

Temel e-Fatura kesildiğinde alıcının teknik sorun oluşmasının dışındaki nedenlerle itiraz etme hakkı bulunmuyor ve faturayı kabul etmiş sayılıyor. Ticari e-Fatura’da alıcı faturaya itiraz edebiliyor. Gönderen taraf fatura kesildikten sonra alıcıdan onay bekliyor.

10. e-Fatura iptali nasıl gerçekleşir?

e-Fatura iptal edilebiliyor. Bununla birlikte faturanın iptali için alıcı tarafından 7 gün içerisinde red gelmesi gerekiyor. Aksi halde fatura onaylanmış sayılıyor.

e-Fatura, kâğıt kullanımının önüne geçerek doğaya katkıda bulunmayı sağlıyor. İş süreçlerini hızlandırarak verimliliği artırıyor. Geriye dönük faturalara çok hızlı ulaşmak mümkün oluyor. e-Fatura, kağıt ve kargo masraflarını azaltarak maliyetin azalmasında da etkili olabiliyor.